Momenteel ziet het er nog vrij kaal uit, maar in Utrecht wordt gebouwd aan een circulair hoogstandje: de voormalige Knoopkazerne wordt getransformeerd tot een aangenaam, duurzaam, modern en vooral ook circulair Rijkskantoor.
Bron : Renovatieprofs.nl december 2017
‘Er kan heel veel als men open durft te staan voor nieuwe dingen en als goed wordt samengewerkt.’
Circulair of Redevelopment. Het lijken twee verschillende onderwerpen echter hebben een grote overeenkomsten. In de circulaire economie bestaat afval niet (*). Binnen de kaders van het onderzoek zou dat betekenen er oneindige veel levenscycli zijn zodat sloop (Figuur 1) steeds wordt uitgesteld en dus circulair zou zijn. Verspilling van grondstoffen wordt tegengegaan door de herbruikbaarheid van producten en materialen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Dit is anders dan in het huidige lineaire systeem, waarin grondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hun levensduur veelal worden vernietigd.
De samenleving draait op wat de aarde ons geeft: we gebruiken de grondstoffen voor voedsel, onderdak, warmte, kleding, elektrische apparaten en mobiliteit. Die behoefte aan grondstoffen neemt alleen maar toe. In 2050 zijn er naar verwachting ruim negen miljard mensen die voldoende voedsel en water nodig hebben en in welvaart willen leven. Om dat mogelijk te maken, moeten we in actie komen. Het is tijd voor de circulaire economie.(**)
De laatste jaren zijn er door het bedrijfsleven, vaak ondersteund door de overheid, al flinke stappen gezet om effectiever, slimmer én winstgevender om te gaan met schaarse grondstoffen. In deze brief vindt u inspirerende voorbeelden hiervan. Het eerste stukje van de cirkel is dus al gelegd. Maar onze gezamenlijke ambitie reikt verder.
In het Rijksbrede programma schetst het kabinet het perspectief op een toekomstbestendige, duurzame economie en een leefbare aarde voor toekomstige generaties. Concreet betekent dit dat grondstoffen efficiënt zullen worden ingezet en optimaal worden hergebruikt. Dat grondstoffen op duurzame wijze worden gewonnen. Maar ook dat er minder grondstoffen nodig zijn, omdat we efficiëntere producten en diensten ontwikkelen. En dat aantasting van milieu, leefomgeving en gezondheid zoveel mogelijk wordt voorkomen. De ambitie van het kabinet is om samen met maatschappelijke partners in 2030 een (tussen)doelstelling te realiseren van 50% minder gebruik van primaire grondstoffen (mineraal, fossiel en metalen). Met deze doelstelling op grondstoffengebruik sluit Nederland aan bij het ambitieniveau in vergelijkbare landen. We staan dus niet alleen. En we zijn al op weg. (Klik Hier RijksBrede Programma Circulaire Economie)
De circulaire economie is een belangrijke (internationale) beleidsprioriteit omdat het winnen van hoogwaardige grondstoffen steeds moeilijker wordt. Daarnaast heeft een circulaire economie verscheidene financiële en milieuvoordelen. Met een jaarlijks inkoopvolume van €60 miljard heeft de Nederlandse overheid een sterke troef in handen om de circulaire economie aan te moedigen. Bij circulair inkopen borgt de inkopende partij dat de producten of materialen aan het einde van de levens- of gebruiksduur weer optimaal in een nieuwe cyclus worden ingezet. Cruciaal hierbij is waardebehoud van producten en materialen: waardevernietiging door ‘downcycling’ (bijvoorbeeld A4 papier dat wordt verwerkt tot toiletpapier) moet zoveel mogelijk worden voorkomen. (Klik Hier Piano Circulair Inkopen)
Het circulaire denken heeft invloed op alle aspecten van het Assetmanagement en specifiek vak “Technisch beheer & Onderhoud”. De vraag hierbij is of het “Chain Management” en het onderwijs waarbinnen de onderhoudstechnici opereren tijdig op deze ontwikkelingen anticiperen.
Een praktijk voorbeeld
In het kader van de Dutch Green Building Week organiseerde RVO Nederland samen met de gemeente Utrecht een rondleiding in de voormalige Knoopkazerne. RenovatieProfs nam deel aan deze rondleiding, die werd gegeven door Rogier Joosten, integraal ontwikkelmanager bij R Creators en Jaap Bosch, architect bij architectenbureau cepezed.
R Creators, het consortium bestaande uit Strukton, Facilicom en Ballast Nedam, werd gekozen als winnaar bij de aanbesteding van het Rijksvastgoedbedrijf. Het ontwerp dat R Creators heeft aangeboden is van de hand van de architecten cepezed(gebouw), Fokkema en Partners (interieur) en Rijnboutt (stedenbouwkundige inpassing).
De werkzaamheden bestaan uit een combinatie van gedeeltelijke sloop, renovatie en uitbreiding op het terrein van de voormalige Knoopkazerne. Er wordt een gecombineerd kantoor- en vergadercentrum van circa 30.000 m2 bruto vloeroppervlak gerealiseerd. Deze functies worden met elkaar verbonden door een centraal atrium en er zal een paviljoen komen op het terrein. Er komen ruim 1000 werkplekken, en er zullen in totaal ongeveer 1700 mensen komen te werken. Dit is mogelijk omdat er zal worden gewerkt volgens ‘het nieuwe werken’, waarin men geen eigen plek heeft. Vanaf 2018 nemen verschillende rijksdiensten hun intrek in De Knoop.
Circulair
Wat vooral opmerkelijk is aan het te realiseren complex, is de circulariteit ervan. Er is rekening gehouden met het verlengen van de levensduur van het gebouw, met het sluiten van de grondstoffenketens en met het verminderen van de CO2-uitstoot tijdens de bouw en exploitatie van het gebouw.
Slechts 15% van de voormalige Knoopkazerne is gesloopt – dat is zelfs 10% minder dan de opdrachtgever verlangde. De betonstructuur die het oorspronkelijke pand kenmerkt, wordt zo veel mogelijk behouden. “De aanbouw is zo compact mogelijk gehouden hetgeen materiaal en onderhoud bespaart. De materialen díe worden toegevoegd, hebben een lange levensduur en zijn onderhoudsarm”, vertelt architect Jaap Bosch van cepezed. .
Er wordt veel gebruik gemaakt van glas – de gevel van het kantoorgedeelte van het gebouw bestaat voor 75% uit glas, de gevel van de uitbreiding, het vergadergedeelte, voor 50%. Hierdoor is de daglichttoetreding in het gebouw maximaal en hoeven minder traditionele lampen gebruikt te worden.
Het gebouw is tevens zo ontworpen dat het eenvoudig kan worden aangepast aan de wensen van eventuele andere gebruikers. Zo kunnen binnenwanden eenvoudig worden toegevoegd en weggehaald en zijn ook de installaties voorbereid op veranderend gebruik van het gebouw.
Klik hier voor het gehele artikel Redevelopment Rijkskantoor “De Knoop”
(*)Bron PIANO “Circulair inkopen”
Tags: Assetmanagment, Circulair, Duurzaamheid, IGO, IIV/IAV Vastgoed, Lectoraat Vernieuwend VastgoedBeheer, NEN-ISO 55000, NEN2767, Prestatiecontract, Redevelopment, Transitie
